Mediacja gospodarcza

Korzyści mediacji gospodarczej

stwarza stronom szansę na szybsze, tańsze i samodzielne rozwiązanie sporu w formie polubownego porozumienia;
umożliwia zachowanie dyskrecji, tajemnicy przedsiębiorstwa i utrzymanie pozytywnego wizerunku firmy;
pozwala na podtrzymanie wzajemnych relacji i otwiera szanse na dalszą współpracę stron;
gwarantuje dobrowolną i świadomą wykonalność ugody;
sprzyja obniżeniu poziomu negatywnych emocji oraz zrozumieniu potrzeb własnych i drugiej strony.

RODZAJE MEDIACJI

Trzy filary mediacji

Dobrowolność – mediacja gospodarcza nie może być przeprowadzona, jeżeli którykolwiek z przedsiębiorców pozostających w sporze odmówi w niej udziału;

Poufność – mediator jest zobowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się podczas prowadzenia mediacji. Nie może być przesłuchany jako świadek w sprawie, w której prowadził mediację, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy;

Bezstronność – mediator gwarantuje swoją niezależność od stron postępowania i dba o równe ich traktowanie. Czuwa nad tym, aby strony traktowały się z szacunkiem i godnością.

Postępowanie mediacyjne

w sprawach gospodarczych umożliwia polubowne zakończenie sporu, który zaistniał między przedsiębiorcami w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą. W jej trakcie strony, w obecności mediatora, przedstawiają swoje stanowiska w sprawie oraz propozycje zakończenia sporu. Postępowanie mediacyjne może zostać przeprowadzone przed wniesieniem sprawy do sądu, jak i w trakcie postępowania sądowego. Wszczęcie mediacji przerywa bieg terminu przedawnienia roszczenia.

Przedsiębiorcy mogą rozpocząć mediację, jeżeli:

powstał między nimi spór, a wcześniej została zawarta umowa o mediację, lub
jeden z przedsiębiorców wystąpił do mediatora z wnioskiem o mediację, a druga strona wyraziła na mediację zgodę, lub
zostaną skierowani do mediacji przez sąd.

W przypadku mediacji umownej, pozasądowej inicjatywa przeprowadzenia postępowania wychodzi od jednej lub na zgodny wniosek stron sporu jednocześnie. Zgoda na przystąpienie do mediacji wynika najczęściej ze świadomości, że samodzielne rozmowy nie przyniosą pożądanego efektu i jest oznaką motywacji do szukania porozumienia.

Mediacja gospodarcza możliwa jest w sprawach, w których prawo dopuszcza zawarcie ugody, szczególnie o zapłatę, wykonanie umów, ustalenie odszkodowań, roszczeń wspólników i akcjonariuszy, ustalanie obowiązków w ramach umowy konsorcjum.

Wszczęcie i przebieg mediacji

inicjatorem mediacji jest jedna ze stron sporu, która składa do mediatora wniosek o mediację. We wniosku wskazuje strony sporu, jego przedmiot i wartość ( tylko w sporach o prawa majątkowe );
na podstawie złożonego wniosku mediator wysyła do drugiej strony zaproszenie do mediacji, w którym wyznacza termin i miejsce pierwszego posiedzenia mediacyjnego;
w przypadku akceptacji zaproszenia strony spotykają się z mediatorem w wyznaczonym miejscu i czasie. Mediator informuje strony o sposobie prowadzenia postępowania, ustalane są zasady prowadzenia mediacji oraz wynagrodzenie mediatora. Potwierdzeniem dokonanych ustaleń jest podpisanie trójstronnej umowy o mediację pomiędzy stronami i mediatorem. W przypadku braku akceptacji zaproszenia przez drugą stronę, mediator sporządza protokół z mediacji, w którym stwierdza, że strona odmawia uczestniczenia w postępowaniu mediacyjnym;
postępowanie mediacyjne prowadzone jest w formie spotkań trwających 60 – 90 minut, których kolejne edycje ustalane są wspólnie przez strony i mediatora. Ilość spotkań uzależniona jest od postępu w osiąganiu porozumienia;
oczekiwanym zakończeniem mediacji jest podpisanie ugody między stronami, która stanowi integralną część końcowego protokołu z mediacji. Na wniosek stron, zgodnie z art. 183¹³.§ 1. kpc, mediator składa do właściwego sądu odpis protokołu wraz z ugodą w celu jej zatwierdzenia i nadania jej mocy ugody zawartej przed sądem.

Ugoda i jej znaczenie

Ugoda podpisana w efekcie przeprowadzonego postępowania mediacyjnego, to umowa zawarta między stronami sporu, w której przedsiębiorcy określają wzajemne prawa i obowiązki względem siebie. W ugodzie można określić m.in.:

w jakim terminie zostanie spłacony dług, jaka będzie wysokość rat czy też odsetek;
w jaki sposób naprawiona zostanie szkoda lub uchybienie;
wysokość roszczeń wspólników i sposób ich zaspokojenia.

Zawarta i podpisana ugoda zostaje dołączona do protokołu z mediacji i doręczona stronom. Mediator informuje strony, że mogą one wystąpić do właściwego sądu o zatwierdzenie ugody zawartej w postepowaniu mediacyjnym. Sąd na wniosek stron przeprowadza postępowanie, co do zatwierdzenia lub nadania klauzuli wykonalności dla ugody. Sąd może odmówić zatwierdzenia ugody w całości lub w części, gdy ugoda jest:

sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego;
zmierza do obejścia prawa;
jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.

Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdził sąd przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym w rozumieniu przepisów o egzekucji.

Przedsiębiorcy nie mają obowiązku zawarcia ugody podczas mediacji. W przypadku, gdy nie dojdzie do wypracowania porozumienia, strony nie pozostają związane propozycjami wzajemnych ustępstw czy oświadczeniami składanymi przed mediatorem. Jednocześnie nie mogą się na nie powoływać w trakcie dalszego postępowania. Jeżeli postępowanie mediacyjne nie przyniesie oczekiwanego rezultatu strony mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu przed sądem.

Koszty mediacji gospodarczej

Kodeks Postępowania Cywilnego stanowi, że mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych w związku z przeprowadzeniem mediacji. Wynagrodzenie mediatora nie jest uzależnione od wyniku postępowania mediacyjnego i należne jest mediatorowi bez względu na sposób zakończenia postępowania mediacyjnego. Koszty mediacji w całości obciążają strony mediacji.

Strona inicjująca mediację gospodarczą zobowiązana jest wnieść, wraz z wnioskiem o mediację, opłatę wstępną w wysokości 250,- złotych. Opłata ta pokrywa koszty pracy mediatora związane z zorganizowaniem pierwszego posiedzenia mediacyjnego ( m.in. zaproszenie drugiej strony, przygotowanie szkicu umowy mediacyjnej, wynajęcie pomieszczenia na spotkanie ). W przypadku, gdy pierwsze spotkanie nie dojdzie do skutku opłata stanowi wynagrodzenie mediatora, a w przypadku rozpoczęcia mediacji jest ona zaliczana na poczet końcowego rozliczenia.

W postępowaniu mediacyjnym w sprawach gospodarczych, w którym możliwe jest określenie wartości przedmiotu sporu ( wps ) wynagrodzenie mediatora wynosi odpowiednio:

dla wps do 35.000,- złotych – 250,- zł za jedno posiedzenie mediacyjne ( do 90 minut ), nie więcej niż 600,- zł za całe postępowanie;
dla wps od 35.001,- złotych – 2% wartości przedmiotu sporu za całe postępowanie mediacyjne.

W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się określić oraz w sprawach o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 250,- złotych za jedno posiedzenie mediacyjne ( do 90 minut ).

Na pierwszym posiedzeniu mediacyjnym, po zaakceptowaniu warunków mediacji, strony wraz z mediatorem podpisują umowę o mediację, w której wskazane zostanie wynagrodzenie mediatora. Niezwłocznie po podpisaniu umowy mediator wystawia stronom faktury sprzedaży, które strony zobowiązane są opłacić w całości do dnia, na który wyznaczone zostanie kolejne posiedzenie mediacyjne.