Mediacje cywilne
Prawo cywilne
jest zespołem norm prawnych, które regulują stosunki między podmiotami prawa prywatnego. W prawie cywilnym nie występuje stosunek podporządkowania jednego podmiotu innemu, gdyż normy prawa cywilnego regulują stosunki między autonomicznymi podmiotami, które samodzielnie kształtują relacje między sobą.
Główna gałąź prawa cywilnego dzieli się na wiele podgałęzi, a klasyczny podział wyodrębnia następujące działy:
- część ogólną – regulującą zagadnienia wspólne dla całego prawa cywilnego;
- prawo rzeczowe – odnoszące się przede wszystkim do rzeczy;
- prawo zobowiązań – zawierające normy prawa majątkowego o charakterze względnym;
- prawo spadkowe – zawierające normy prawa dotyczące przejścia praw majątkowych po zmarłym na inne podmioty prawa;
- prawo rodzinne – normujące stosunki prawnorodzinne i majątkowe wewnątrz rodziny.
Niektóre z podgałęzi wyodrębniły się i uzyskały specyficzną pozycję, m.in. prawo pracy, prawo własności intelektualnej, prawo handlowe zachowując jednak wiele z cech prawa cywilnego.
Katalog spraw
Mediacje cywilne możliwe są do przeprowadzenia we wszystkich sprawach z zakresu prawa cywilnego, w których prawo dopuszcza zawarcie ugody. W takich, w których wynik postępowania jest zależny od woli stron. Do kategorii tych postepowań zalicza się m.in. sprawy o:
- zapłatę;
- dział spadku;
- podział majątku wspólnego;
- zadośćuczynienie;
- zniesienie współwłasności;
- należności ze stosunku pracy.
Przeprowadzenie mediacji nie jest dopuszczalne w sprawach m.in. o:
- stwierdzenie nabycia spadku;
- ubezwłasnowolnienie.
Kto prowadzi mediacje
Mediator prowadzący mediacje cywilne jest profesjonalną osobą trzecia, uczestnicząca w procesie polubownego rozwiązywania sporu. Jest osobą kompetentną i fachową, która posiada wiedzę i umiejętności niezbędne do prowadzenia mediacji. Legitymuje się znajomością prawnych i organizacyjnych aspektów funkcjonowania procedur mediacyjnych, przestrzega zasad etyki zawodowej mediatorów i jest specjalistą w zakresie komunikacji interpersonalnej.
Głównym zdaniem mediatora jest moderowanie rozmowy i zarządzanie konfliktem. Pomaga stronom określić sporne zagadnienia i ułatwia ich zrozumienie. Wspiera strony w wypracowaniu satysfakcjonującego obie strony rozwiązania. Mediator ukierunkowuje rozmowy na poszukiwanie rozwiązań, które będą możliwe do zrealizowania oraz zgodne z obowiązującym prawem.
Mediator odpowiedzialny jest również za przygotowanie i organizację samego spotkania mediacyjnego. W tym celu kontaktuje się ze stronami, uzgadnia termin i miejsce spotkania. Wybiera formę – spotkanie wspólne stron czy indywidulane z mediatorem. Wspiera strony w zredagowaniu wypracowanej ugody, tak aby spełniała wymogi prawne. Po zakończeniu postępowania mediacyjnego, niezależnie od efektu końcowego, sporządza protokół z mediacji.
Mediacja to polubowna metoda rozwiązywania sporów różnego rodzaju oraz pochodzenia. Polega na dobrowolnej i poufnej rozmowie, w której przynajmniej dwie strony będące w konflikcie dążą do osiągnięcia porozumienia w przedmiotowej sprawie. Postępowanie mediacyjne toczy się w obecności i przy pomocy bezstronnego i neutralnego mediatora. Najistotniejszym celem mediacji jest samodzielne wypracowanie przez strony porozumienia, a także obopólnie akceptowalnej i satysfakcjonującej ugody wiążącej strony.
Do największych atutów mediacji należy możliwość rozmowy o źródłach i przyczynach sporu, możliwych sposobach jego rozwiązania, a przede wszystkim zrozumieniu się przez strony. Mediacja usprawnia wzajemną komunikację i pomaga w określaniu interesów stron. Wszystko to dzieje się w swobodnej, bezpiecznej i poufnej atmosferze – nieskrępowanej formalnymi rygorami, ograniczeniami czasowymi, lękiem czy presją.
Przebieg postepowania mediacyjnego w sprawach cywilnych
- Udział w postępowaniu mediacyjnym jest dobrowolny. Zaproszenie do udziału w mediacji może wyjść od jednej ze stron lub wszystkich stron sporu jednocześnie. Strona inicjująca mediację składa do mediatora wniosek o mediację, w którym wskazuje strony sporu, przedmiot sporu i jego wartość ( tylko w sporach o prawa majątkowe );
- Złożony wniosek jest podstawą dla mediatora do wystosowania zaproszenia do mediacji dla drugiej strony. W wysyłanym zaproszeniu mediator wyznacza termin i miejsce pierwszego spotkania mediacyjnego;
- Po akceptacji zaproszenia strony spotykają się z mediatorem w wyznaczonym miejscu i czasie. Na wstępie mediator informuje o sposobie prowadzenia mediacji, ustalane są zasady prowadzenia mediacji oraz wynagrodzenie mediatora. Wszystkie ustalenia wpisywane są do trójstronnej umowy o mediację podpisywanej przez strony i mediatora. W przypadku braku akceptacji zaproszenia przez drugą stronę, mediator sporządza protokół z mediacji, w którym stwierdza, że strona odmawia uczestniczenia w postępowaniu mediacyjnym;
- Mediacja prowadzona jest w formie spotkań trwających 60 – 90 minut. Spotkania mogą przybierać formę spotkań wspólnych lub indywidualnych jednej strony z mediatorem. Terminy kolejnych spotkań ustalane są wspólnie przez strony i mediatora. Ilość spotkań uzależniona jest od postępu w osiąganiu porozumienia;
- Postępowanie mediacyjne dąży do uzgodnienia i podpisania ugody między stronami. Ugoda stanowi integralną część końcowego protokołu z mediacji. Na wniosek stron, zgodnie z art. 18313. § 1. kpc, mediator składa do właściwego sądu odpis protokołu wraz z ugodą w celu jej zatwierdzenia i nadania jej mocy ugody zawartej przed sądem.