Dlaczego mediacja?
W okresie świąteczno-noworocznym zastanawiałem się od czego zacząć ten rok w mojej czytelni. Miałem kilka pomysłów, które były jednak luźno związane ze sobą. A szukając tematów wiedziałem jedno. Chciałem, aby stanowiły one jakiś blok, jakąś ciągłość. No i mam. Jest początek roku więc zaczynam od początku.
Zapraszam Was do poznania serii artykułów, którą nazwałem „7 kroków do porozumienia”. W tych krokach opiszę Wam mediację zaczynając od wyjaśnienia pojęcia, a na realizacji porozumienia kończąc. Dziś krok 1 – dlaczego mediacja?
Różnica zdań jest nieodłącznym elementem życia człowieka. Co więcej, często uważana jest za jeden z podstawowych elementów rozwoju ludzkości. Szukanie nowych dróg rozwiązania spornych kwestii wielokrotnie przyczyniało się do cywilizacyjnego postępu. Na przestrzeni wieków ludzkość rozwijała sposoby i metody rozwiązywania sporów. Dziś trudno wyobrazić sobie sprawne funkcjonowanie społeczeństwa bez istnienia instytucji sądu, którego Istotą działalności jest stosowanie prawa w zakresie rozstrzygania sporów.
Warto jednak w tym miejscu zastanowić się czy spór rozstrzygnięty to to samo co spór rozwiązany? Czy po wysłuchaniu rozstrzygnięcia sądu obie strony czują satysfakcję? Czy może satysfakcji nie czuje nikt, bo każda ze stron spodziewała się innego wyniku? Być może takie pytania i udzielone na nie odpowiedzi były podstawą do poszukiwania alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów, a może nie. Faktem natomiast jest, że ludzie znaleźli takie sposoby.
Mediacja to korzystna alternatywa
Alternatywne metody rozwiązywania sporów to nazwa grupy metod służących pozasądowemu rozwiązywaniu sporów. Jedną z tych metod jest mediacja. Jest to metoda polubowna, w której główne role pełnią zaangażowane w nią strony. Mediacja jest formą poszukiwania rozwiązania poprzez dialog, w którym istotne znaczenie ma wzajemny szacunek stron. Dzięki niemu strony gotowe są wysłuchać się wzajemnie i poznać swoje potrzeby. Pozwala to spojrzeć na spór z perspektywy drugiej strony i zrozumieć zajmowane przez nią stanowisko. Mediacja przebiega w obecności bezstronnego i neutralnego mediatora, którego rolą jest podtrzymanie i ukierunkowanie dialogu, bez sugerowania i narzucania stronom rozwiązania.
Podstawy mediacji
Wysoka wartość mediacji jako metody rozwiązywania sporów zbudowana jest na pięciu filarach, które stanowią fundamentalne zasady postępowania mediacyjnego, tj:
- dobrowolność – oznaczająca, że warunkiem wszczęcia mediacji jest świadoma zgoda każdej ze stron oraz prawo przysługujące każdej ze stron do odstąpienia od mediacji na każdym jej etapie;
- poufność – oznaczająca, że treści podejmowanych rozmów, wyrażane propozycje, oferty czy zajmowane stanowiska stron są poufne, a sama mediacja nie jest jawna;
- bezstronność – dotycząca bezpośrednio mediatora, który w postępowaniu mediacyjnym nie jest doradcą ani pełnomocnikiem żadnej ze stron;
- neutralność – rozumiana jako bezinteresowna relacja mediatora do przedmiotu sporu, a także jego rezultatu. Mediator „nie ma interesu” wobec sposobu rozwiązania konfliktu;
- nieformalność – mediacja co do zasady nie podlega różnego rodzaju rygoryzmom dotyczącym, np. pisemnej formy oświadczeń, czy bezwzględnego dochowania określonych terminów.
Korzyści płynące z mediacji
Konstrukcja prawna mediacji i jej odformalizowany charakter sprawiają, że jest to bardzo korzystna forma rozwiązywania spornych kwestii.
Szybkość postępowania mediacyjnego zależy w głównej mierze od dostępność i poziomu zaangażowania stron. Najszybsze mediacje kończą się podpisaniem ugody w ciągu jednego dnia, a te najdłuższe w ciągu miesiąca od rozpoczęcia mediacji. Dyskrecja mediacji wynika ze sposobu jej prowadzenia oraz ograniczenia liczby uczestników procesu do niezbędnego minimum. Dzięki temu strony postępowania chronią się przed upublicznieniem sporu i jego medialnym rozgłosem. Mediacja pozwala zaangażowanym stronom, mimo zaistnienia między nimi spornych kwestii, zachować pozytywny wizerunek i dobre imię. Oszczędność pieniędzy – na koszty mediacji składa się wynagrodzenie mediatora oraz niezbędne wydatki mediatora poniesione w związku z prowadzeniem mediacji. Do wydatków zalicza się koszty dojazdu na spotkanie mediacyjne, gdy odbywa się ono poza siedzibą mediatora, koszty wynajęcia pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia spotkania mediacyjnego oraz koszty korespondencji, gdy nadmiernie przekraczają one zwyczajowe koszty.
Krok pierwszy za mną i mam nadzieję, że za Wami. W kolejnym kroku skupię się na osobie mediatora. I od razu zaznaczę, że nie będę opisywał siebie, tylko funkcję 🙂
